Historia pewnego sztyletu

Valyriańska stal, smocza stal, obsydian zwany smoczym szkłem – fani „Pieśni Lodu i Ognia” od lat poszukują wskazówek i ciekawostek dotyczących sposobu walki z Innymi. Jeden charakterystyczny sztylet wydaje się wyróżniać na tle całej palety broni zaprezentowanej przez George’a Martina na kartach cyklu. Przyjrzyjmy się wspólnie historii pewnego sztyletu.

W rozdziale Catelyn III w „Grze o Tron” płatny zabójca podpala bibliotekę, by wywabić straże i rodzinę Brana z jego komnaty. Wdziera się do pomieszczenia i zaskoczony obecnością Catelyn, atakuje kobietę. Lady Stark kaleczy głęboko palce odsuwając ostrze od gardła. Niedoszły morderca zostaje zlikwidowany przez wilkora Brana. Gdy Catelyn dochodzi do siebie, ser Rodrik Cassel opisuje nóż asasyna:

Znaleźliśmy nóż w dłoni przestępcy. Moim zdaniem jest to zbyt wyszukana broń, jak
na takiego człowieka, więc przyjrzałem się dobrze sztyletowi. Ostrze z valyriańskiej stali, rękojeść ze smoczej kości. Ludzie jego pokroju nie noszą takiej broni. Ktoś musiał mu ją dać.
„Gra o Tron” Catelyn III str. 145 (2011)

Catelyn i ser Rodrik płyną do Królewskiej Przystani. Złote Płaszcze doprowadzają lady Stark do Czerwonej Twierdzy, gdzie w obecności Varysa Littlefinger wyznaje, że sztylet w zakładzie wygrał Tyrion Lannister podczas turnieju w dzień imienia księcia Joffreya.

Baelish postawił na Jaimego, który został wysadzony z siodła przez Lorasa. Po spotkaniu Catelyn i Eddarda w burdelu, Ned zatrzymuje sztylet jako dowód przeciwko Lannisterom.

Pojmany w gospodzie na skrzyżowaniu dróg Tyrion nie przyznaje się do zarzutu, jakoby to on wysłał mordercę do Brana. Po potyczce z górskimi klanami w drodze do Orlego Gniazda Krasnal oznajmia, że w bajce Littlefingera jest poważny błąd: Tyrion nigdy nie zakłada się przeciwko rodzinie.

Sztylet pozostaje w rękach Eddarda Starka w Królewskiej Przystani aż do czasu śmierci Roberta Baratheona. Gdy Ned przekazuje ostatnią wolę króla, Cersei niszczy dokument i nakazuje pojmać namiestnika. Co robi Baelish, który oszukał Starka i przekupił Złote Płaszcze?

Kiedy ludzie Neda kolejno ginęli, Littlefinger wyciągnął sztylet z pochwy Namiestnika i przyłożył mu go do gardła. Uśmiechnął się przepraszająco. – Ostrzegałem cię, żebyś mi nie ufał.
„Gra o Tron” Eddard XIV str. 551 (2011)

Sztylet znika z kart aż do „Starcia”, gdy Littlefinger dowiaduje się, że Tyrion oszukał go w sprawie potencjalnego mariażu pomiędzy księżniczką Myrcellą a Robertem Arrynem.

Te słowa nie udobruchały Littlefingera.
– Nie lubię, gdy mnie się okłamuje, panie. Nigdy już nie próbuj mnie oszukiwać.
Pod warunkiem, że ty odwdzięczysz mi się tym samym – pomyślał Tyrion, spoglądając na sztylet, który Littiefinger nosił u biodra.
„Starcie Królów” Tyrion VI str. 418 (2012)

Oczywiście Tyrionowi udaje się rozwiązać zagadkę zleceniodawcy zabicia Brana. Jest nim król Joffrey, który podczas śniadania przed swoim ślubem wymachuje prezentem od lorda Tywina. Goście proponują nazwy dla valyriańskiego miecza przekutego z Lodu przez Tobho Motta.

– Ostrożnie, Wasza Miłość – ostrzegł króla ser Addam Marbrand. – Valyriańska stal jest niebezpiecznie ostra.
– Pamiętam o tym. – Joffrey ujął Wdowi Płacz w obie dłonie i z całej siły ciął nim księgę, którą dostał od Tyriona, za pierwszym uderzeniem przecinając grubą skórzaną okładkę. – Ostra!
Mówiłem wam, że znam valyriańska stal.
„Nawałnica Mieczy” Sansa IV str. 224-225 (2014)

W rozmowie z Cersei Jaime przywołuje oskarżenie Catelyn Stark, która była przekonana, że to jedno z rodzeństwa stoi za zamachem na życie Brana. Jaime dochodzi do wniosku, że to Joffrey opłacił mordercę.

Pytanie, którzy zadają sobie fani brzmi: czy w świcie Roberta Baratheona w Winterfell był człowiek Littlefingera, który mógł podsunąć pomysł księciu? Dlaczego Joffrey wybrał akurat tak charakterystyczną broń? I czy Petyr Baelish nadal nosi przy sobie sztylet?

Przez chwilę wydawało się, że nastąpił impas, nagle jednak Lyn Corbray odwrócił się od kominka.
— Niedobrze mi się robi od tego całego gadania. Littlefinger przekona was, żebyście
oddali mu bieliznę, jeśli będziecie go słuchać wystarczająco długo. Ten spór można rozstrzygnąć tylko stalą.
Wyciągnął oręż. Petyr rozłożył ręce.
— Nie mam miecza, ser.
— Łatwo można temu zaradzić. — Po ciemnoszarej klindze oręża Corbraya pełgało
światło świec. Stal była tak ciemna, że przywodziła Sansie na myśl Lód, miecz jej ojca. — Twój jabłkożerca go ma. Powiedz mu, żeby dał ci swój albo łap za ten sztylet.
„Uczta dla Wron” Alayne I str. 449 (2015)

Wygląda na to, że ta wspaniała broń odegra istotną rolę w serialu. Spójrzmy na materiały promocyjne HBO Nordic.

Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, iż Entertainment Weekly tuż przed premierą 7. sezonu opublikował serię zdjęć i okładek z rodzeństwem Starków. Na jednym z nich Arya Stark w nowym stroju trzyma dłoń na pewnej charakterystycznej broni.

Fora dyskusyjne rozgorzały od spekulacji fanów – jak Arya weszła w posiadanie tego sztyletu? Czy zgładzi Littlefingera?

W 1. odcinku 7. sezonu Samwell Tarly czyta księgę zabraną z zamkniętej części biblioteki Cytadeli. Jest to książka o valyriańskiej stali, obsydianie, Valyrianach dekorujących broń smoczym szkłem, wreszcie znajduje mapę kopalni/pokładów obsydianu pod Smoczą Skałą. Przeglądając książkę Sam trafia na taki rysunek:

Wyglądają identycznie, prawda? Fani spekulują na temat zdobienia broni obsydianem. Jest to swego rodzaju rewelacja – tak kruchy materiał? Zwyczajowo używano szmaragdów, rubinów i innych kamieni szlachetnych. Ale smocze szkło?

Okazuje się, że kolejne strony przeglądanej przez Sama księgi zawierają na ten temat dokładniejsze informacje
(za forum westeros.org)

strona 1:

– Dzieci Lasu były szczególnie przerażone tym, że nawet gdy udało im się przebić zbroję (z brązu) i pokonać w walce Pierwszych Ludzi, zawsze przychodzili kolejni – to już wiedzieliśmy, ale czemu to jest w rozdziale o obsydianie? Pewnie dlatego, że dalej jest coś w stylu ‚i dlatego Dzieci posunęły się na ostatni desperacki czy – a potem pewnie jest o Młocie Wód, a potem o innych. Hmm… W serialu Innych stworzono przez dziwny rytuał z obsydianem – i pewnie dlatego ten akapit jest na stronie o smoczym szkle
– była wielka wojna i zginęło dużo Dzieci, potem zawarto pakt, który przyniósł ….. (nie da się przeczytać, ale pewnie pokój)
– coś jest wątpliwe, warto odnotować, że smocze szkło pojawiło się znów podczas (Długiej Nocy?)
– brąz nie mógł wytrzymać… kruche jak gałązka… jakkolwiek to było… Długa Noc… smoki
(Tłum. Lord Bluetiger)

strona 2:

– ??? (chyba ‚bezcelowe’) badania tak zwanej (wiedzy?) o arkanach i magicznych… (ostatnią) próbą jest pełnienie samotnej straży…. z trzema świecami ze smoczego szkła… Do czasu gdy nauczył się o… legendy…. o tym, że czarnoksiężnicy siedzący przed …. (magiczne?) zapalonymi świecami…. (mogli?)…. przez góry, morza i pustynie… sny i dawać im… jeden do drugiego przez pół (świata)… nie ma pochodni i …. może… ciemności.

Krótko mówiąc, to kawałek o tym, jak kandydat na maestra staje przed ostateczną próbą – siedzi sam w nocy, w ciemności, obok trzech zgaszonych świec ze smoczego szkła i może się przekonać, że legendy o czarnoksiężnikach, którzy mogli do siebie wysyłać wiadomości nawet z drugiego końca świata są fałszywe – i że nie warto studiować magii.
(Tłum. Lord Bluetiger)

strona 3:

Jest dość wyraźna:

Valyrianie znali smocze szkło na długo przed przybyciem do Westeros. Nazywali je (słowo po valyriańsku), co tłumaczy się jako ‚zamarznięty ogień’ w valyriańskim, legendy ze wschodu mówią o tym jak ich smoki topiły ten kamień smoczym ogniem, aż stał się roztopiony i kowalny. Valyrianie używali go do budowy dziwnych monumentów i do budowania bez złączeń i styków znanych z naszych współczesnych zamków.

Gdy Aegon Zdobywca wykuł swe Siedem Królestw, on i jego potomkowie zwykli ozdabiać swoje ostrza smoczym szkłem, czując pokrewieństwo (wieź) z kamieniem. Królewska moda na ozdoby ze smoczego szkła wkrótce rozprzestrzeniła się po Siedmiu Królestwach – wśród tych dośc bogatych by sobie na nie pozwolić. Rękojeści i głowice to najczęściej spotykane ozdoby ze smoczego szkła, jako, że jest zbyt kruche, by robić z niego użyteczną gardę. W rzeczy samej, to właśnie jego kruchość (w sensie niestabilność) jest tym co czyni go podobnym do wielkich rodów i odnoszących największe sukcesy kupców.
(Tłum. Lord Bluetiger)

strona 4:

– niewierny… do Westeros… używał smoków…. kamień, który… i część (pierścieni?) upiększonych z… (dla?) książąt i…na ogół smocze szkło… trudne by budować… ostentacyjnego rodzaju…

nieco dalej:

…. smocze szkło… (uznają)… za święty…. albo dlatego, że… jakieś tajemne…. jakkolwiek by było, wschodni magowie…. i amulety… (kawałek o leczniczych właściwościach)… powiązanie z… które wyjaśnia… nisko… kupowali… niestety… (Tłum. Lord Bluetiger)

strona 5:

a być może trzeba winić geografię (położenie wyspy?)… podczas gdy smocze szkło…. w Westeros, wyspa Smocza Skała – która nawet więcej niż odpowiada swojej nazwie – mieszcząc ogromne pokłady smoczego szkła….. starożytnej kopalni…. Pierwszych Ludzi, a jak teoretyzował maester Anlen, wartość bierze się z niedoboru/rzadkości.

Ale brak skutkuje bezwartościowością. To prawda, że według legendy Valyria wydobyła tak wiele smoczego szkła jak złota z kopalń pod Czternastoma Płomieniami, ale Zguba spaliła wszystkie dowody… pod Dymiącym Morzem, lub wypaliła je wespół ze smokami i nawet samym niebem owego dnia.
(Tłum. Lord Bluetiger)

Najciekawszy jest fragment o leczniczych właściwościach obsydianu:

There are even tales of less savage peoples that considered dragonglass as a cure for greyscale?. In his great work on ilnesses and diseases zapewne imię maestra writes that although little harm incurs from the ingestion, we should not discount the harm to the gullible whose money would be better spent on practical treatments.

Znamy nawet raporty o mniej barbarzyńskich ludach, które uważały smocze szkło za lekarstwo na szarą łuszczycę. W swoim wspaniałym dziele o chorobach i zarazach maester X pisze, że choć spożywanie (smoczego szkła, zapewne zmielonego) nie wywołuje żadnych szkodliwych objawów, nie powinniśmy lekceważyć szkody jaką wyrządza (taka ludowa medycyna) łatwowiernym – dla których lepiej byłoby jeśli ich środki zostałyby wydane na bardziej praktyczne terapie (pewnie u maestrów).
(Tłum. Lord Bluetiger)

Czyżby ktoś zarażony szarą łuszczycą, kto aktualnie przebywa w Cytadeli, miał wkrótce wrócić na Smoczą Skałę po lekarstwo? ;) Zobaczymy!

Wróćmy do tematu dekorowania broni smoczym szkłem. Czerwony obsydian? Jak najbardziej! Opowiada o nim Stannis Baratheon po walce z dzikimi pod Murem:

Król skinął krótko głową, jakby chciał powiedzieć, że wie o tym i nic go to nie obchodzi.
– Słyszałem, że zabiłeś to stworzenie obsydianowym sztyletem – powiedział do Sama.
– T… tak, Wasza Miłość. Dał mi go Jon Snow.
– Smocze szkło. – Śmiech kobiety w czerwieni brzmiał jak muzyka. – W języku dawnej Valyrii zwie się zamrożonym ogniem. Nic dziwnego, że niesie zgubę tym zimnym dzieciom Innego.
– Na Smoczej Skale, gdzie miałem siedzibę, w starych tunelach pod górą można znaleźć mnóstwo tego obsydianu – oznajmił Samowi król. – Odłamy, głazy, całe skalne półki. Przypominam sobie, że na ogół był czarny, ale widziało się czasem też zielony, czerwony, a nawet fioletowy. Wysłałem wiadomość do mojego kasztelana, ser Rollanda, każąc mu, by zaczął go wydobywać. Obawiam się, że Smocza Skała nie pozostanie w moich rękach zbyt długo, być może jednak, zanim zamek upadnie, Pan Światła pozwoli nam zgromadzić wystarczająco dużo tego zamrożonego ognia, byśmy mogli uzbroić się przeciw owym stworzeniom.
„Nawałnica Mieczy” Samwell V str. 523-524 (2014)

Hm, jeśli broń może być dekorowana smoczym szkłem to co z biżuterią? Przyjrzyjmy się pewnemu naszyjnikowi, który zdobył szerszy rozgłos dzięki 6. sezonowi „Gry o Tron”.

Melisandre dotknęła rubinu, który miała pod szyją, i wypowiedziała słowo. Jego dźwięk odbił się dziwnym echem od kątów pokoju, wijąc się niczym robak w jej uszach.
Dziki usłyszał jedno słowo, a wrona inne, ale żadne z nich nie było tym, które wyszło z jej ust. Rubin na nadgarstku dzikiego pociemniał, a spowijające mężczyznę kosmyki światła i cienia zamigotały, po czym wyblakły.
„Taniec ze Smokami” Melisandre I str. 547 (2011)

– Urok, tak jest. – Rubin wprawiony w okowy z czarnej blachy stalowej, które nosił na ręce, zapulsował nagle. Dziki uderzył w klejnot sztychem sztyletu. Stal stuknęła cicho o kamień. – Czuję go przez sen. Ciepły dotyk na skórze, przenikający przez metal. Delikatny jak pocałunek kobiety. Jak twój pocałunek. Ale czasami śni mi się, że zaczyna płonąć, a w twoich ustach wyrastają zęby. Codziennie myślę o tym, jak łatwo byłoby go wyrwać, i codziennie powstrzymuję się przed tym. Czy muszę do tego nosić te cholerne kości?
„Taniec ze Smokami” Melisandre I str. 540 (2011)

Spójrzmy na naszyjniki Melisandre i Kinvary. Zupełnie dwa różne kolory kamieni. A teraz bonus: zobaczcie, jaki kształt ma maska Quaithe z serialu. Jakie zdobienia noszą czerwoni kapłani ze Starego Volantis oraz Meereen.

Jeśli to jest obsydian to pozostawmy sobie pytanie, jakim cudem kruche smocze szkło zostało osadzone w tych naszyjnikach? Odpowiedź znajdujemy na 3. stronie książki Sama:

Valyrianie znali smocze szkło na długo przed przybyciem do Westeros. Nazywali je (słowo po valyriańsku), co tłumaczy się jako ‚zamarznięty ogień’ w valyriańskim, legendy ze wschodu mówią o tym jak ich smoki topiły ten kamień smoczym ogniem, aż stał się roztopiony i kowalny. Valyrianie używali go do budowy dziwnych monumentów i do budowania bez złączeń i styków znanych z naszych współczesnych zamków.
(Tłum. Lord Bluetiger)

Czy to możliwe, by przetopiony obsydian był materiałem idealnym do budowy valyriańskich dróg i budowli z czarnego, oleistego kamienia? (tajemnicze czarne, oleiste kamienie mają osobny wątek na naszym forum, zapraszamy!)

Czy serial sugeruje nam, że kombinacja smoczej/valyriańskiej stali i smoczego szkła tworzy magiczne miecze? Dodatkowo smocza kość pojawia się w rękojeści i łukach.

Na kartach Pieśni obsydian spotykamy:

1. w “Grze o Tron” maester Luwin daje Branowi i Rickonowi groty strzał, gdy przylatuje kruk z wiadomością o śmierci Eddarda Starka
2. Jon znajduje pod Pięścią Pierwszych Ludzi kawałki obsydianu i ukruszony róg zawinięte w płaszcz zwiadowcy. Z większych fragmentów wykonuje sztylet dla Sama i Starego Niedźwiedzia, rozdaje groty strzał przyjaciołom.
3. Podczas odwrotu z Pięści Pierwszych Ludzi Sam zabija Innego smoczym szkłem, które pochłania zimno i parzy Grenna w dłonie.
4. Gdy upiór Małego Paula atakuje Sama i Goździk uciekających na Mur, Sam uderza w istotę obsydianem, który kruszy się i rozpada.
5. Stannis po bitwie o Mur rozmawia z Samem i maesterem Aemonem o pokładach smoczego szkła pod Smoczą Skałą. Wysyła rozkaz wydobycia obsydianu i wysłania go na Mur.
6. Podczas poszukiwań w bibliotece Samwell znajduje wzmianki o dzieciach lasu przekazujących Nocnej Straży 100 obsydianowych sztyletów każdego roku w Erze Herosów
7. obsydian służy jako ozdoba: ser Brynden Blackfish ma obsydianową rybę-broszę, nad jedną z bram Qarthu Dany widzi smoki z łuskami z obsydianu,  Dagmer nosi pierścienie ze smoczym szkłem, ser Ilyn Payne w miejsce Lodu otrzymał miecz zdobiony obsydianem, Joffrey i Margaery przecinają nim weselny pasztet. Mors Umber ma jedno oko z obsydianu, w miejsce tego, które zjadła wrona. Daenerys otrzymuje w darze od kapitanów pragnących zobaczyć smoki smocze szkło z Asshai.
8. kandydaci na maesterów próbują przed zaprzysiężeniem zapalić obsydianową świecę
9. Sam po przybyciu do Cytadeli w “Uczcie dla Wron” widzi płonącą obsydianową świecę w pokoju arcymaestera Marwyna
10. Quiathe prawdopodobnie przenika do snów Daenerys za pomocą szklanych świec
11. Tyrion podczas rozmowy z Moqorro rozmyśla o Zagładzie Valyrii i deszczu smoczego szkła padającego z nieba
12. Dzicy oddają broń i ozdoby ze smoczego szkła jako okup dla Nocnej Straży, gdy Jon zdecydował się przepuścić wolnych ludzi przez Mur

https://theambercompendium.wordpress.com/2017/07/21/obsydian/

Pozostaje nam cierpliwie czekać na “Wichry Zimy” oraz mieć nadzieję na ciekawy rozwój wątku sztyletu i obsydianu w kolejnych odcinkach serialu.

autor: Mya Stone https://www.facebook.com/mya.stone.blog
współpraca Lord Bluetiger (https://theambercompendium.wordpress.com)

Na podstawie:

http://asoiaf.westeros.org/index.php?/topic/147012-spoilers-well-kind-of-full-legible-transcript-of-books-sam-and-gilly-read-s7e1/

https://winteriscoming.net/2017/07/19/john-bradley-sam-talks-about-a-big-easter-egg-from-dragonstone/

https://www.youtube.com/watch?v=O24Klvdn_3w&feature=youtu.be

fot. mat. pras. HBO